Κυριακή 18 Ιουνίου 2017

Η νότια πλευρά της Χαλκίδας - Δ. Αρβανίτης.

Στα πλαίσια της 16ης και τελευταίας ενότητας του βιβλίου της Γλώσσας που είχε τίτλο "Ταξίδια στην Ελλάδα" ασχοληθήκαμε διαθεματικά με την τοπική ιστορία της πόλης και με κείμενα με τη νεώτερη ιστορία της.

Ένα κείμενο του Χαλκιδέου συγγραφέα και γραφίστα Δ. Αρβανίτη μας θυμίζει παλιές γειτονιές της πόλης και μας εξασκεί στο επίθετο πολύς - πολλή - πολύ και στο επίρρημα πολύ, που είναι γραμματικό φαινόμενο της ενότητας. Είναι διασκευασμένο απόσπασμα από το βιβλίο αναμνήσεων με τίτλο «Στη ροή των νερών και των καιρών» των Δημ. Αρβανίτη και Δημ. Παπαχρίστου (Αθήνα: Gramma, 2012).


ΔΗΜ. ΑΡΒΑΝΙΤΗ 

«Ο Νότος» 



            Για να φτάσει κανείς στη Χαλκίδα από στεριά είχε δύο επιλογές. Το τρένο, που ερχόταν από Αθήνα, τερμάτιζε στη βοιωτική ακτή κοντά στην παλιά γέφυρα με τους πολλούς ευκαλύπτους κατά μήκος των τελευταίων μέτρων από το μηχανοστάσιο μέχρι το τέρμα, και με το ΚΤΕΛ, αφού για ώρες πολλές περιπλανιόταν στα χωριά της Θήβας, για να καταλήξει να κατέβει τις εξαντλητικές στροφές της Ριτσώνας, να πιάσει το ίσωμα έξω από τη Δροσιά, που τότε ονομαζόταν Χάλια, να φτάσει στη γέφυρα, να την περάσει και τελικά να σταματήσει η ταλαιπωρία του στο πολύ παλιό πρακτορείο.
            ………………………………………………………………………….
            Τα τελευταία χρόνια το πρακτορείο μετακόμισε σε ένα καινούριο πολύ μεγάλο κτιριακό συγκρότημα έξω από την πόλη, για να βρίσκεται στο κέντρο της αρτηρίας από και προς την Αθήνα μέσω της  νέας κρεμαστής γέφυρας και προς τα δύο άκρα της Εύβοιας. Δε θα σχολιάσω την αρχιτεκτονική του μορφή. Έτσι κι αλλιώς τη σύγχρονη Ελλάδα τη χτίσανε εργολάβοι και όχι εμπνευσμένοι αρχιτέκτονες. Το παράξενο για την παρουσία του είναι ότι εκεί ακριβώς απλώνεται η ιστορική αρχαία Χαλκίδα. Από τη μια το, μεταγενέστερο βέβαια, Ρωμαϊκό Υδραγωγείο, οι Καμάρες, από την  άλλη τα εξαιρετικά δείγματα της νεότερης βιομηχανικής Ελλάδας, παλιά εργοστάσια σαπωνοποιίας και ποτοποιίας που σαπίζουν και ερημώνουν πάνω από εξήντα χρόνια, ίσως και περισσότερα, περιμένοντας να αποδοθούν στους πολίτες ως Πνευματικά Κέντρα. Είναι ο τόπος που μάλλον υπήρχε στην αρχαιότητα το παλάτι της Αρέθουσας και σίγουρα οι πηγές της.
            Στις πηγές αυτές, μετά το τέλος του χειμώνα η Χαλκίδα έπλενε τις κουρελούδες και τα χράμια της βουτώντας τα στα τρεχούμενα νερά που ανάβλυζαν γάργαρα  και άφθονα πολύ και χτυπώντας τα πολλές φορές με κόπανους φτιαγμένους από πολύ σκληρό και βαρύ ξύλο. Η μάνα μου είχε τον καλύτερο, φτιαγμένο από τον μάστορα άντρα της. Σ’ αυτόν τον ιστορικό τόπο, από την εκβολή των νερών στη θάλασσα στο Αλωνάκι και που αν απλώσεις το χέρι σου απέναντι πιάνεις της Αυλίδα, υπήρχαν βυρσοδεψεία που μόλυναν πολύ για χρόνια τα νερά του Ευβοϊκού.
            Αυτός ο Νότος της πόλης, που προσπερνώντας τον έφτανες στο εκκλησάκι του Άγιου Στέφανου και στο λιμάνι που έπιαναν πολλά καΐκια μεταφέροντας εμπορεύματα από και προς τη νότια Εύβοια, ήταν η άλλη πύλη της πόλης δίπλα στην όμορφη προσφυγική Νέα Λάμψακο. Αν οι ταξιδιώτες έρχονταν από τη νότια πλευρά, είτε από την Κύμη, το Αλιβέρι και την Κάρυστο είτε από την Αττικοβοιωτία μέσω Ερέτριας, έμπαιναν στην πόλη από αυτή την είσοδο, που αν γνώριζες,  μπορούσες να δεις μια «άλλη» πόλη, δίχως τις εκπλήξεις των παλιρροιακών φαινομένων και τη γραφικότητα της παραλίας και του κάστρου στην κορυφή του Καράμπαμπα. Αυτή η νότια είσοδος σε οδηγούσε στην καρδιά της   πόλης μέσα από τον πολιτισμό των προσφυγικών γειτονιών του Αη Γιάννη και την περιοχή με τα Κανατάδικα, ταυτότητα της αγγειοπλαστικής ιστορίας του τόπου.
            ………………………………………………………………………………….
                                                                                                                                                                                                         (Διασκευή)
  Α. Ερωτήσεις κατανόησης :

  1. Πώς μπορούσε παλιά να έρθει κανείς στη Χαλκίδα; Με ποιους δύο τρόπους;……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
  2. Εκεί που είναι σήμερα το ΚΤΕΛ, ο σταθμός των λεωφορείων, τι βρισκόταν τα παλιά χρόνια; Τι από αυτά υπάρχει ακόμα και σήμερα;……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
  3. Τι έκαναν οι παλιοί Χαλκιδέοι και οι Χαλκιδέες στις πηγές της Αρέθουσας; Ποιες εργασίες γίνονταν εκεί;……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
  4. Ποιες γειτονιές της Χαλκίδας βρήκες μέσα στο κείμενο; Γράψ’ τες εδώ.……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Β. Ασκήσεις στο πολύ – πολύς.

Στις  λέξεις βρες και σημείωσε τι είναι το πολύ επίθετο ή επίρρημα.
πολλούς ευκαλύπτους                             ……………………………….
ώρες πολλές                                              ………………………….......
πολύ παλιό πρακτορείο                          …………………………………
πολύ μεγάλο κτιριακό συγκρότημα    …………………………………
άφθονα πολύ                                            ……………………………......
πολύ σκληρό                                             …………………………….....
πολλά καΐκια                                             ………………………..........
μόλυναν πολύ                                            ………………………….......

Δουλεύουμε στον χάρτη της πόλης αναζητώντας τις γειτονιές της και τις ανακαλύπτουμε στο κρυπτόλεξο που ακολουθεί:


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου